Jak nagrywać dźwięki otoczenia i przyrody – czym jest „Field Recording”?

Jak nagrywać dźwięki otoczenia, o to pytacie więc podpowiadamy czym jest Field recording. Czyli rozprawka o nagrywaniu dźwięku w terenie, czym jest i jak zacząć swoją przygodę z nagrywaniem. Zapraszamy do naszego mini poradnika, pierwszego z serii „nauka nagrywania w terenie”.

Czym jest field recording (nagrania terenowe)?

No dobra czym tak na prawdę jest field recording? To nic innego jak angielska nazwa nagrywania w terenie. Czyli wszystkie nagrania, które odbywają się poza studiem nagraniowym. Jeśli nagrywamy koncert muzyczny plenerowy lub w filharmonii to jest to również field recording. Jeden odbywa się w pomieszczeniach zamkniętych a druki na otwartym powietrzu.

W obu przypadkach, musimy zmierzyć się z wyzwaniami jakie stawia przed nami nieznane nowe miejsce. Czyli gdy następny raz usłyszysz zwrot „nagrywanie w terenie” oznacza to to samo co field recording.

Czym jest Ambience (otoczenie w nagraniach)?

Ambience oznacza nic innego jak otoczenie lub atmosfera otoczenia. W odniesieniu do rejestracji dźwięku Ambience Recording oznacza nagrywanie otoczenia. Czyli tworzymy nagranie otaczającego nas dźwięku w danym miejscu. Wszystko co słyszymy na ulicy, w lesie czy kawiarni jest dźwiękiem otoczenia.

Często poprzez ambience rozumie się nagranie dźwięku otoczenia do wykorzystania w filmie. Tego typu próbki w większości przypadków nagrywamy w Stereo. Czyli jeśli chcesz tworzyć, nagrania otoczenia to właśnie robisz ambience recording lub ambient sound recording.

Nagrywanie śpiewu ptaków w lesie, również można zaliczyć do nagrań otoczenia. Temat dźwięków natury jest nam niesamowicie bliski. To właśnie dla podróży z plecakiem po bezdrożach przyrody weszliśmy do świata Audio Recordingu (nagrywania dźwięków).

Więcej o nagrywaniu otaczających nas miejsc i natury skupimy się w konkretnych tematycznych felietonach. Już teraz pomyśl, czemu chcesz tworzyć i nagrywać dźwięki? Co sprawia Tobie przyjemność i jakiego typu dźwięki pragniesz uwieczniać. Od tego będzie zależeć nie tylko sprzęt, który wybierzesz ale również rozwiązania, na które się zdecydujesz.

Czym jest hałas i szum?

Przez hałas (lub szum) rozumiemy dźwięki, których nie chcemy na naszych nagraniach. Może to być np. szum własny mikrofonów lub hałas zewnętrzny, wywołany naszym błędem. Co to może być? np. źle dobrana odzież lub sprzęt, który tworzy niepożądany dźwięk, którego miało nie być na nagraniach.

Oczywiście, często jednoznacznie jako hałas czy szum, mylnie odnosi się do dźwięków otoczenia. Może to być hałas samochodów na drodze, czy szum oddalonego zakładu. Są to natomiast dźwięki otoczenia – często nazywane zanieczyszczeniem dźwięku” (mówimy tu o dźwiękach wytwarzanych przez człowieka). Czyli jeśli mówimy o „Sound pollution” nie powinniśmy traktować, tego jako szum lub hałas, a jako dźwięki towarzyszące czy zastane.

Zjawisko występowania hałasu i szumu, jeśli nie zostało stworzone specjalnie jest uznawane, za zanieczyszczenie próbki nagrań. Przykładowo, jeśli nagrywamy dźwięki przyrody w ruchu (np. podczas spaceru w lesie), jeśli nasze mikrofony nagrają nasze krotki to możemy traktować to jako hałas.

Jednak, jeśli tworzymy nagranie zamierzone, na którym przedstawiamy kroki człowieka idącego przez las i nagrywamy nasze kroki na leśnej drodze czy podłożu leśnym, to nie możemy traktować tego jako hałas a jako celowe działanie, z którego otrzymamy konkretne nagranie.

Jak nagrywać dźwięki otoczenia?

No dobra, teraz przechodzimy już do bardziej konkretnych informacji dotyczących nagrywania otaczającego nas świata. W jaki sposób zabrać się za nagrywanie i co będzie Tobie potrzebne.

Spokojnie na samym początku nasze nagrania nie będą idealne. Nie przejmuj się tym zbytnio, ważne by się uczyć na błędach (własnych lub innych) i być coraz lepszym kolejnego dnia.

Z biegiem czasu, zobaczysz jak zmieniały się Twoje nagrania i jak dużo samemu udało się opanować oraz rozwinąć swój warsztat. Nie martw się, nie wszystko jest proste za pierwszym razem.

Problematyczne może być nagrywanie dźwięków deszczu bez szumu, nagrywanie głośnych źródeł np. wybuchających fajerwerków a nawet zachowanie odpowiedniej ciszy może być wyzwaniem. Praca z dźwiękiem to jak zawsze nauka i ulepszanie swojego warsztatu.

Nim pójdziesz na zakupy

Zanim zdecydujesz się na zakupy, pomyśl co dokładnie chcesz nagrywać. Potem poszukaj informacji w internecie, jaki sprzęt wykorzystują osoby nagrywające. Czyli jeśli interesuje Ciebie nagrywanie ulic i życia miasta, zobacz jakiego typu sprzęt jest często wykorzystywany.

Przeszukaj czeluści internetu i znajdź nagrania, które szczególnie się Tobie spodobały. Często w opisie filmu znajdziesz spis sprzętu użytego do nagrania. Możesz zacząć od tego, by spisać kilkanaście ciekawych konfiguracji. Szybko zauważysz, że duża liczba mikrofonów i rejestratorów się powtarza.

Prawdopodobnie, sprzęt często wykorzystywany jest sprawdzony do danych sytuacji nagraniowych. Polecamy zrobić sobie zestawienie w Excelu wraz z cenami gotowych zestawów. W ten sposób zobaczysz o jakiego typu sumach rozmawiasz (sprzęt nowy lub używany).

Unikaj pytań co jest lepsze

Wiem, że pewno szybko zaczniesz przeglądać ceny i porównania sprzętu. To trochę zła strategia, na rozpoczęcie przygody z nagrywaniem. Internet jest zbiorem dziwnych opinii i dziwnych porad. Często, nie mają one nic wspólnego z samym sprzętem czy właściwym wyborem.

Na forach, grupach czy stronach internetowych często pokazane są produkty albo „najdroższe”. I jak kupisz coś tańszego, to się nie znasz a Twój sprzęt jest nieodpowiedni (delikatnie mówiąc). Tak więc wpadasz, w widełki sprzętu za 30 a nawet 100 tysięcy złotych.

Na stronach i blogach, chętnie pokazany jest sprzęt tani lub ze średniej półki dodany w formie linków afiliacyjnych. W tym przypadku, osoby piszące o sprzęcie, liczą że kupisz sprzęt przez ich link a oni zbiorą prowizję.

Jak wybrać odpowiedni sprzęt?

Zrób sobie założenie w jakim budżecie operujesz. Jaką kwotą operujesz na cały sprzęt. Potem zrób sobie spis poszczególnych jego elementów. I teraz najfajniejsza sprawa… przeszukaj nagrania, wykorzystujące dany sprzęt. Czy dźwięk nagrany jest dla Ciebie akceptowalny? A może chcesz uzyskać inny efekt?

Często świetni specjaliści dźwiękowi, wyciągają z „budżetowych zestawów” niesamowite efekty dźwiękowe. Z drugiej strony, sprzęt za miliony, nie sprawi, że nasze nagrania będą idealne. Nagrania to połączenie szczęścia, miejsca, wiedzy osoby nagrywającej i doboru właściwego sprzętu do danej sytuacji.

Wielu specjalistów posiada olbrzymie ilości rejestratorów i mikrofonów. Każdy sprzęt będzie lepiej działał do danej sytuacji. Nie ma tu idealnego „uniwersalnego” rozwiązania.

Jeśli nagrywanie wciągnie Ciebie na całego, na pewno prędzej czy później zaczniesz eksperymentować z innymi mikrofonami i akcesoriami. To jest nieuniknione w naszym „drogim hobby”.

Jak nagrywać dźwięki otoczenia? Jaki sprzęt potrzebujesz do nagrywania?

Nie ma nagrywania dźwięków otoczenia bez odpowiedniego sprzętu. Nie ważne czy rejestrujemy w mieście, lesie, górach czy na biwaku. Zawsze jest to połączenie urządzenia rejestrującego z mikrofonem. Może to być nasz smartfon ale również może to być specjalistyczny rejestrator.

Jak nagrywać dźwięki otoczenia i przyrody z nowym sprzętem? Poznać go dobrze, nie bać się eksperymentów oraz dokładne analizowanie naszych nagrań.

Krok 1 – Rejestrator dźwięku (recorder)

Pierwszym podstawowym urządzeniem będzie recorder (rejestrator dźwięku). Oczywiście, jeśli nagrywamy dźwięki natury czy otoczenia, to powinien on być przygotowany do przenoszenia i zasilania z baterii lub akumulatorów.

Kolejną sprawą będą mikrofony. Część prostych ręcznych recorderów, posiada wbudowane mikrofony (lub wymienne kapsułki). Najczęściej w takich rejestratorach dźwięku można znaleźć pojedynczy mikrofon mono lub zestawy dwu-mikrofonowe stereo. Dźwięki otoczenia najlepiej oczywiście nagrywać w Stereo nie Mono.

Kolejną grupą są rejestratory nie wyposażone w mikrofony wbudowane. W tym przypadku, oprócz samego urządzenia rejestrującego dźwięk musimy dokupić odpowiednie mikrofony, kable i akcesoria.

Wewnętrzne mikrofony w rejestratorach

Małe przenośne rejestratory dźwięku, posiadają wbudowane (lub dopinane), wewnętrzne mikrofony. Taki ręczny rejestrator dźwięku jest mały, ale potrafi nagrywać dźwięki w mono i stereo. Nowoczesne rekordery są wyposażone w dedykowane mikrofony pozwalające nagrywać np. w trybie Stereo X/Y. Takie urządzenie pozwoli nam na pierwsze nagrania bez konieczności zakupu dodatkowych mikrofonów zewnętrznych.

Wysokiej klasy rejestratory ręczne posiadają świetne mikrofony, które pozwolą nam na rozpoczęcie przygody z nagrywaniem.

Krok 2 – Zewnętrzne mikrofony

Jeśli twój rejestrator wymaga użycia zewnętrznych mikrofonów, lub gdy chcesz korzystać z zewnętrznych mikrofonów, to oczywiście musisz również pomyśleć o nich. Tutaj również warto pomyśleć co będziesz nagrywać i jakie mikrofony się sprawdzą najlepiej.

Na co zwrócić uwagę kupując mikrofon do nagrywania dźwięków otoczenia? Oczywiście oprócz samego rodzaju mikrofonu, należy sprawdzić Hałas własny (Self-Noise) oraz Czułość.

Jeśli nagrywamy stereo, to warto wybrać odpowiedni sposób nagrywania. W formie stereo wykorzystujemy dwa mikrofony (w mono tylko jeden). A dźwięk przestrzenny np. w formie nagrań Ambisonics wymaga od nas innych rozwiązań i mikrofonów (od 4 mikrofonów minimum).

Proste zestawienie dla Self-noise (dBA)

Hałas własny (słyszalny szum na nagraniu) w charakterystyce mikrofonu jest bardzo istotną wartością. Im mniejsza wartość dBA tym lepiej, a mikrofon jest lepszy do nagrań otoczenia i przyrody. Zobacz poniżej małe zestawienie pomocne przy wstępnym analizowaniu jakości poszczególnych mikrofonów.

Zestawienie wartości hałasu własnego dla mikrofonów:

• ≤ 10 [Bardzo cichy]- Niezwykle niski poziom hałasu własnego. Niewykrywalny nawet w najbardziej krytycznych warunkach nagrywania
• 11-15 [Bardzo dobrze] – Przy nagrywaniu najcichszych sygnałów wyczuwalny jest bardzo niewielki szum
• 16-19 [Dobrze] – Wystarczająco dobry do większości celów. Szumy zauważalne w cichszych nagraniach
• 20-23 [Zadowalająco] – Hałas słyszalny podczas nagrywania czegokolwiek poniżej poziomu mowy.
• ≥ 24 [Słaby] – Nie zalecane, chyba że nagrywasz tylko wodospady, alarmy i strumienie (bardzo głośne sygnały)

Oczywiście najlepiej szukać mikrofonów z najniższym hałasem własnym. My staramy się stosować mikrofony tylko z pierwszych dwóch grup (do 15dBA).

Przed zakupem mikrofonu, warto poszukać czy w naszej okolicy znajduje się wypożyczalnia sprzętu audio do zastosowań profesjonalnych. Często w cenie 50-100zł za dzień, możemy pożyczyć mikrofony by je przetestować.

Krok 3 – Ochrona przed wiatrem

Gdy mamy już nasze ukochane mikrofony, warto pomyśleć o ochronie przed wiatrem. Warto poszukać dobrej jakości (nie znaczy drogie) ochraniacze przed wpływem wiatru na dźwięk. W większości przypadków stosuje się specjalne pochłaniacze w formie futrzaków lub blimp’y (osłony mikrofonów).

Często można poeksperymentować z własnymi patentami na ochronę przed wiatrem. Nie musimy od razu wydawać olbrzymich sum na profesjonalne rozwiązania. A najlepsze produkty potrafią często kosztować bardzo duże sumy nawet kilka tysięcy złotych za ochronę dla 1 mikrofonu.

Krok 4 – Słuchawki

To tak na prawdę koniec poważniejszych zakupów i obowiązkowych akcesoriów. Wybierz wygodne i lekkie słuchawki. Dobrze sprawdzą się tu słuchawki o budowie zamkniętej. Od razu odpuść sobie słuchawki od telefonu, ich jakość jest naprawdę słaba.

To dzięki słuchawkom ustawisz poziomy, sprawdzisz jaki szum czy zanieczyszczenia dźwięku wkradają się do nagrania. Dobrej jakości słuchawki w cenie 400-800zł posłużą nam latami. Kupujemy raz dobrze na lata.

Przed zakupem słuchawek, proponuję jeśli jest możliwość pożyczyć od kogoś słuchawki do testów.

Więcej o słuchawkach do nagrań terenowych znajdziesz w artykule „Najlepsze słuchawki do nagrań terenowych„.

Krok 5 – Inne akcesoria

Czyli wszystko co może się przydać. Dodatkowe akumulatory, kable, torba lub plecak, statyw, boom pole, montaże mikrofonowe czy dodatkowe karty pamięci.

Tu nie ma właściwego zestawu akcesoriów, wykorzystujemy to co się sprawdza i co jest dla nas najlepsze. Dobrym pomysłem, może być porozmawianie z osobami tworzącymi nagrania terenowe, by zobaczyć jakie akcesoria posiadają w swoich torbach i dlaczego?

Idź w teren nagrywać

Gdy nasz sprzęt jest skompletowany pozostaje nam tylko wybrać się w teren i zacząć nagrywać dźwięki. Im więcej nagrywamy i obcujemy ze sprzętem, tym lepiej poznajemy jego mocne i słabe strony. Z nagrania na nagranie stajemy się coraz lepsi.

Zapraszamy do udziału w warsztatach z field recordingu. Teoria, praktyka, prowadzenie projektów terenowych.

Sprawdź nasze warsztaty

Zapraszamy na warsztaty

Zapraszamy na nasze Warsztaty z nagrań terenowych. Podczas kursu zgłębimy nie tylko praktyczne aspekty obsługi sprzętu, ale także wnikniemy głębiej w sztukę słuchania i interpretacji otoczenia dźwiękowego.

Wesprzyj Archiwum dźwięków przyrody

Jeśli podobał Ci się ten post i chciałbyś wesprzeć Ambient Soundmap oraz projekt nagrania archiwum dźwięków przyrody rozważ "postawienie nam kawy" lub Zostań Patronem.

Patroni otrzymują dostęp do ukrytych nagrań dźwiękowych oraz do ciekawych publikacji o nagraniach terenowych, których nie znajdziesz nigdzie indziej w internecie.

Jeśli nie jesteś w stanie wesprzeć strony finansowo, podziel się tym postem z innymi lub zostaw komentarz poniżej, dając mi znać, że podobał Ci się ten post! Oba te sposoby są darmowe i pomagają w rozwoju strony. Dziękujemy.