W świecie, gdzie przyroda coraz częściej ustępuje miejsca cywilizacji, każdy krok w stronę jej dokumentowania i ochrony staje się nie tylko aktem troski, ale i sztuką. Dla miłośników nagrań terenowych – field recordistów, ekologów, kompozytorów ambientu i wszystkich tych, którzy znajdują piękno w nieoczywistych brzmieniach natury – wieść o powstaniu banku dźwięków mokradeł to niecodzienna gratka.
Dlaczego właśnie mokradła?
Mokradła, bagna, torfowiska i trzcinowiska to ekosystemy niezwykłe pod wieloma względami. Dźwiękowo – to prawdziwe skarbnice różnorodności. W szczycie sezonu wiosenno-letniego budzą się do życia niczym naturalna orkiestra: od rytmicznych rechotów żab, przez świergot ptactwa wodnego, po szelesty wiatru w trzcinach i bulgot błota. Nocą – przejmujące pohukiwania sów i chrapliwe nawoływania czajek, w dzień – szum skrzydeł czapli, trzepot owadów i niewidoczne dźwięki mikroskopijnego życia.
Powstający bank dźwięków ma na celu nie tylko gromadzenie tych brzmień, ale i ich klasyfikację, udostępnianie i ochronę. Jak mówią inicjatorzy projektu – „gdy znikną mokradła, może pozostać po nich jedynie echo”.
Jak powstaje bank dźwięków?
Tworzenie banku to nie tylko zbieranie dźwięków – to proces złożony i wielowarstwowy:
- Nagrania terenowe: Rejestracja dźwięków odbywa się w różnych porach dnia i roku, by uchwycić sezonową dynamikę ekosystemów. Mikrofony hydrofonowe pozwalają rejestrować dźwięki pod wodą, a mikrofony kierunkowe – z dużej odległości.
- Katalogowanie: Każde nagranie jest oznaczone metadanymi – lokalizacją GPS, temperaturą, porą dnia, datą, warunkami atmosferycznymi, a także opisem gatunków obecnych w nagraniu.
- Digitalizacja i dostępność: Dźwięki są archiwizowane w wysokiej rozdzielczości (np. 24-bit / 96 kHz) i udostępniane poprzez interaktywną mapę oraz wyszukiwarkę na stronie internetowej projektu.
Znaczenie dla nauki i sztuki
Dla naukowców bank dźwięków stanowi bazę danych do analizy zmian klimatycznych i degradacji siedlisk – na przykład poprzez porównywanie archiwalnych i współczesnych nagrań z tej samej lokalizacji. Dla artystów to nieocenione źródło inspiracji – zarówno w muzyce eksperymentalnej, ambientowej, jak i instalacjach dźwiękowych czy podcastach przyrodniczych.
Bank dźwięków staje się również narzędziem edukacyjnym, wykorzystywanym w szkołach i muzeach. Dzieci mogą usłyszeć, jak brzmi poranek na torfowisku, czy rozpoznać żabę moczarową po jej głosie.
Dźwięk jako narzędzie ochrony przyrody
Coraz częściej mówi się o „akustycznej ekologii” – dziedzinie badającej relacje pomiędzy istotami żywymi a ich środowiskiem dźwiękowym. Dzięki nagraniom terenowym można nie tylko dokumentować obecność rzadkich gatunków, ale również wykrywać zmiany w ekosystemie wcześniej niż zrobią to obserwacje wizualne.
Bank dźwięków mokradeł ma zatem również wymiar aktywizmu środowiskowego – nagrania mogą być wykorzystywane jako dowód w kampaniach przeciwko osuszaniu terenów podmokłych lub nielegalnym inwestycjom.
Jak możesz się zaangażować?
Projekt jest otwarty dla społeczności. Każdy, kto posiada odpowiedni sprzęt i chęć eksploracji, może zgłosić się jako wolontariusz – dostarczyć własne nagrania, uczestniczyć w szkoleniach lub pomóc w identyfikacji dźwięków.
Organizatorzy zapowiadają także coroczne wydarzenia: festiwale dźwięku mokradeł, konkursy na najlepsze nagranie terenowe, a nawet „soundwalki” – wspólne spacery dźwiękowe w najciekawszych lokalizacjach.
Zobacz również:
Mokradła – ostatnie dzikie koncerty natury
W dobie cyfrowego hałasu i coraz rzadszego kontaktu z nieprzetworzonym dźwiękiem natury, inicjatywa stworzenia banku dźwięków mokradeł to coś więcej niż archiwum – to apel o uważność. Bo zanim zapomnimy, jak brzmi świat bez ludzi, mamy jeszcze szansę go nagrać, zapamiętać i – być może – ocalić.
Inicjatorzy projektu – kto stoi za bankiem?
Projekt został zainicjowany przez międzynarodową grupę entuzjastów przyrody, artystów dźwięku i naukowców, a jego głównymi organizatorami są Ambient Soundmap oraz Polskie Forum Ekologii Akustycznej (PFEA) – organizacja promująca interdyscyplinarne podejście do badań nad dźwiękiem środowiskowym.
Wśród zaangażowanych znajdują się również niezależni twórcy nagrań terenowych, specjaliści od ochrony środowiska, rezerwaty przyrody oraz uczelnie wyższe, które oferują zaplecze technologiczne i wiedzę ekspercką. To połączenie sił artystycznych i naukowych ma na celu nie tylko dokumentowanie, ale też ochronę ginących krajobrazów akustycznych Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.
Zapraszamy na warsztaty
Zapraszamy na nasze Warsztaty z nagrań terenowych. Podczas kursu zgłębimy nie tylko praktyczne aspekty obsługi sprzętu, ale także wnikniemy głębiej w sztukę słuchania i interpretacji otoczenia dźwiękowego.Wesprzyj Archiwum dźwięków przyrody
Jeśli podobał Ci się ten post i chciałbyś wesprzeć Ambient Soundmap oraz projekt nagrania archiwum dźwięków przyrody rozważ "postawienie nam kawy" lub Zostań Patronem. Patroni otrzymują dostęp do ukrytych nagrań dźwiękowych oraz do ciekawych publikacji o nagraniach terenowych, których nie znajdziesz nigdzie indziej w internecie. Jeśli nie jesteś w stanie wesprzeć strony finansowo, podziel się tym postem z innymi lub zostaw komentarz poniżej, dając mi znać, że podobał Ci się ten post! Oba te sposoby są darmowe i pomagają w rozwoju strony. Dziękujemy.
