IRT Cross Setup to jedna z popularnych technik mikrofonowych stosowanych w nagrywaniu dźwięku przestrzennego, zwłaszcza w rejestracji dźwięków ambientowych, koncertów, czy nagrań terenowych.
Metoda ta, dzięki swojej konstrukcji i sposobowi ustawienia mikrofonów, pozwala na uzyskanie realistycznej, przestrzennej panoramy dźwiękowej, która wiernie oddaje atmosferę nagrywanego środowiska.
Technika IRT Cross została opracowana przez niemieckich inżynierów dźwięku z Instytutu Rundfunktechnik (IRT). Celem było stworzenie metody, która umożliwia rejestrowanie dźwięku przestrzennego w sposób, który najlepiej oddaje naturalne środowisko akustyczne.
Geneza i zastosowanie IRT Cross Setup
IRT Cross to technika mikrofonowa, która została opracowana w niemieckim Instytucie Technologii Radiowej (Institute of Radio Technology – IRT). Jest to w istocie podwójna konfiguracja ORTF, w której cztery mikrofony kardioidalne są ustawione w idealny kwadrat, z każdym mikrofonem skierowanym pod kątem 90 stopni względem siebie. Aby zrekompensować węższy kąt w porównaniu do standardowego ustawienia ORTF (który wynosi 110 stopni), odległość między mikrofonami w IRT Cross jest większa i wynosi około 20 cm (osiem cali) w porównaniu do 15 cm (sześciu cali) w ORTF.
IRT Cross to układ mikrofonowy, który jest szczególnie przydatny do nagrywania ambientowych dźwięków otoczenia. Jego główną zaletą jest przejrzyste i przestrzenne odtwarzanie akustyki nagrywanego środowiska, co czyni go idealnym wyborem do rejestrowania dźwięków, które mają oddać naturalną atmosferę miejsca. Technika ta była przez wiele lat stosowana w programie „Radio Expeditions” produkowanym przez NPR, gdzie jej spektakularne możliwości nagrywania dźwięków otoczenia zostały w pełni wykorzystane.
IRT Cross umożliwia rejestrowanie dźwięków w sposób, który oddaje zarówno kierunek, jak i odległość źródeł dźwięku, co czyni nagrania wyjątkowo realistycznymi i angażującymi. Jest to szczególnie ważne w nagraniach terenowych oraz w sytuacjach, gdzie uchwycenie pełnej akustycznej panoramy jest kluczowe.
Ustawienie to jest często wykorzystywane w radiu, telewizji oraz podczas nagrywania muzyki na żywo, gdzie istotne jest uchwycenie naturalnej akustyki pomieszczenia lub pleneru.
Budowa i ustawienie mikrofonów
IRT Cross Setup opiera się na zastosowaniu czterech mikrofonów kardioidalnych, które są ustawione w kwadracie o bokach o długości około 20-30 cm, przy kącie 90 stopni pomiędzy każdym z mikrofonów. Każdy mikrofon jest skierowany na zewnątrz, w stronę narożników tego kwadratu.
Dzięki temu mikrofony rejestrują dźwięk dochodzący z różnych kierunków, co pozwala na uzyskanie szerokiej panoramy stereo oraz wrażenia przestrzenności.
Jak ustawić zestaw pod IRT Cross?
Aby poprawnie ustawić konfigurację IRT Cross, należy postępować według poniższych kroków:
- Wybór Mikrofonów: Do ustawienia IRT Cross potrzebujesz czterech mikrofonów kardioidalnych. Ważne jest, aby wszystkie mikrofony były tego samego modelu, co zapewni spójność nagrania.
- Ustawienie Mikrofonów w Kwadracie: Mikrofony należy ustawić w kwadrat o bokach o długości około 20 cm (osiem cali). Oznacza to, że odległość między każdą parą mikrofonów powinna wynosić 20 cm. Jest to większa odległość niż w przypadku konfiguracji ORTF, która wynosi około 15 cm (sześć cali).
- Ustawienie Kątów: Każdy mikrofon w układzie IRT Cross powinien być skierowany pod kątem 90 stopni względem sąsiednich mikrofonów. Oznacza to, że mikrofony będą tworzyły coś w rodzaju krzyża, z każdym z nich skierowanym na zewnątrz, na rogi kwadratu.
- Montaż na Statywach: Aby zapewnić stabilność i precyzję ustawienia, zamontuj każdy mikrofon na osobnym statywie mikrofonowym. Upewnij się, że wszystkie mikrofony znajdują się na tej samej wysokości i są skierowane w odpowiednie strony.
- Sprawdzenie Poziomów: Przed rozpoczęciem nagrywania, sprawdź poziomy sygnału z każdego mikrofonu, aby upewnić się, że są one równe i zbalansowane. Dzięki temu uzyskasz spójne nagranie, które w pełni odda przestrzenność dźwięków otoczenia.
- Nagrywanie: Gdy mikrofony są już ustawione, a poziomy zostały sprawdzone, możesz rozpocząć nagrywanie. Pamiętaj, że IRT Cross najlepiej sprawdza się w nagraniach ambientowych, gdzie istotne jest uchwycenie pełnej atmosfery akustycznej miejsca.
- Postprodukcja:Po zakończeniu nagrania, możesz wprowadzić drobne korekty w postprodukcji, aby dodatkowo poprawić jakość dźwięku. Jednak dzięki dobrze ustawionej konfiguracji IRT Cross, nagranie powinno już być bardzo naturalne i przestrzenne.
Ustawienie IRT Cross wymaga precyzji, ale efekt w postaci bogatej i przestrzennej panoramy dźwiękowej jest tego wart. To doskonałe narzędzie do rejestrowania realistycznych nagrań terenowych oraz wszelkich sytuacji, w których zależy Ci na oddaniu naturalnej atmosfery dźwiękowej.
Przykładowe mikrofony wielkomembranowe pod IRT Cross:
Rode NT1-A – klasyka gatunku w najlepszym wydaniu. Naturalny o szumach własnych 5dB (A).
Rode NT1 5gen (srebrny) – prawdopodobnie najlepszy mikrofon kardioidalny w naszym zestawieniu. Naturalny o ultraniskich szumach własnych tylko 4dB (A).
Rode NT1 5gen (czarny) – jeśli wolisz kolor czarny, to ten model również w tym kolorze występuje.
Lewitt LCT 540 SUBZERO – jeden z najlepszych mikrofonów w naszym zestawieniu. Podobnie jak NT1 posiada szumy własne tylko 4dB (A).
Zalety IRT Cross Setup
Jedną z głównych zalet IRT Cross Setup jest jego zdolność do wiernego oddania naturalnej przestrzeni dźwiękowej. Dzięki zastosowaniu czterech mikrofonów o charakterystyce kardioidalnej, technika ta rejestruje dźwięki z różnych kierunków, co pozwala na uzyskanie bogatej i realistycznej panoramy dźwiękowej. Jest to szczególnie przydatne w nagraniach terenowych, gdzie istotne jest oddanie naturalnego środowiska akustycznego.
Kolejną zaletą jest wszechstronność tej metody. IRT Cross Setup może być stosowany zarówno w nagraniach plenerowych, jak i w studiu, a także w różnych warunkach akustycznych.
W przypadku nagrywania koncertów czy wydarzeń na żywo, technika ta umożliwia uchwycenie nie tylko samej muzyki, ale także atmosfery i reakcji publiczności, co wzbogaca nagranie o dodatkowe elementy emocjonalne.
Wady i ograniczenia
Mimo wielu zalet, IRT Cross Setup ma również swoje ograniczenia. Jednym z nich jest konieczność użycia czterech mikrofonów, co może być logistycznie i finansowo wymagające, szczególnie dla osób rozpoczynających przygodę z nagrywaniem dźwięku.
Ponadto, ustawienie mikrofonów w IRT Cross wymaga precyzyjnego rozstawienia i odpowiednich warunków akustycznych, aby uzyskać optymalne rezultaty. Technika ta może także nie sprawdzić się w mniejszych pomieszczeniach, gdzie odbicia dźwięku od ścian mogą wpłynąć na jakość nagrania.
Zastosowanie w praktyce
Aby skorzystać z IRT Cross Setup, należy najpierw odpowiednio przygotować miejsce nagrania. Ważne jest, aby mikrofony były ustawione na statywach o tej samej wysokości i skierowane pod kątem 90 stopni względem siebie. Następnie należy ustawić mikrofony w kwadracie o boku 20-30 cm, upewniając się, że każdy z mikrofonów jest skierowany na zewnątrz, w stronę narożników kwadratu.
W praktyce nagrywanie przy użyciu IRT Cross Setup może być stosowane do rejestrowania koncertów, nagrań terenowych, audycji radiowych, a także do tworzenia efektów dźwiękowych w produkcjach filmowych czy telewizyjnych.
Dzięki tej technice możliwe jest uzyskanie bogatej panoramy dźwiękowej, która wiernie oddaje przestrzeń i atmosferę nagrywanego środowiska.
Podsumowanie
IRT Cross Setup to zaawansowana technika mikrofonowa, która pozwala na uzyskanie realistycznego dźwięku przestrzennego. Dzięki zastosowaniu czterech mikrofonów kardioidalnych, ustawionych w kwadracie, metoda ta rejestruje dźwięki z różnych kierunków, tworząc bogatą i naturalną panoramę dźwiękową.
Mimo pewnych ograniczeń, takich jak konieczność użycia większej liczby mikrofonów, IRT Cross Setup pozostaje jednym z najefektywniejszych sposobów rejestrowania dźwięku przestrzennego, idealnym zarówno dla profesjonalistów, jak i zaawansowanych amatorów.
Więcej o mikrofonach wielkomembranowych znajdziesz tutaj: