Dziś odrobinę o ekologii akustycznej oraz czym jest ślad akustyczny miejsca i przyrody. Jeśli kochasz nagrywać naturę, warto rozpocząć prywatny projekt, tworzenia śladu akustycznego przestrzeni (acoustic footprint).
Jeśli już nagrywamy dźwięki przyrody, czemu nie robić tego dla ekologii? Nic nas to nie kosztuje, a nasze nagrania mogą być pomocne dla różnych badań. Warto dbać o swoje środowisko oraz naturę, warto też odnaleźć powołanie, ciekawy cel na fajne nagrania.
Najprościej rzecz ujmując, nasze nagrania są ważnym elementem do różnorodnych badań. Są również pewnego rodzaju zapisem, kroniką aktualnego stanu natury. Coś co przyda się w przyszłości dla kolejnych pokoleń.
Ślad akustyczny miejsca – śledzenie przyrody
Tworząc nagrania przyrody, mamy możliwość zbierania i porównywania śladu akustycznego aktualnego oraz tego w przyszłości. Jeśli nasze nagrania wykonujemy pierwszy raz w danym miejscu, warto zapisać dokładne dane i miejsce nagrania. Tworzymy w ten sposób zbiór nagrań opatrzony informacją o czasie, porze oraz dokładnym położeniu. Podczas nagrań zapisać nasze położenie geograficzne (np. z aplikacji w telefonie). Dodatkowo warto zrobić zdjęcia okolicy nagrań, a nawet możemy nagrać film wideo.
W ten sposób nasze pierwsze nagrania, stają się początkiem badań z możliwością odniesienia w czasie. O samym procesie tworzenia śladu akustycznego miejsca napisaliśmy w dalszej części artykułu.
Jak przygotować dokumentację z nagrań?
Nasze nagrania warto w odpowiedni sposób opisać. Pomoże to nie tylko zachować porządek w nagraniach, ale również będzie świetną przypominajką na przyszłość. Nasze notatki możemy prowadzić w notatniku lub w telefonie komórkowym.
Oczywiście nie ma uniwersalnego, opisanego sposobu na prowadzenie notatek z nagrań dźwięku. Przedstawiamy nasze podejście do tematu notowania. Sprawdza się od lat i pozwala w dość dokładny sposób przedstawić sytuacje nagraniowe.
Notatki z nagrań
Nie musisz być specjalistą od dokumentacji technicznej. Wystarczy tak naprawdę notes i długopis, by nasze nagrania nabrały nowego wymiaru. Pliki dźwiękowe z notatkami, możemy śmiało przekazać do różnych instytucji ekologicznych. Na podstawie dobrze opisanych nagrań można się wiele ciekawych rzeczy dowiedzieć.
Każdy z nas może samemu przygotować sobie idealny system do zapisywania uwag. Nasze notatki powinny odnosić się zarówno do samych nagrań, ale również do miejsca w którym się znajdujemy. Poniżej przedstawiliśmy przykładowe informacje, warte zapisania do każdego miejsca i nagrania.
Co warto zawrzeć w naszych notatkach?
- Data i godzina – oczywiście, zaczynamy od daty i dokładnego czasu rozpoczęcia nagrań.
- Położenie – nasze dokładne położenie geograficzne. Warto również opisać charakterystyczne elementy (ciekawe drzewo, znacznik szlaku, nietuzinkowa skała, etc.).
- Pogoda – jaka jest pogoda, czy wieje wiatr, a może pada deszcz. Warto również podać przybliżoną temperaturę otoczenia.
- Sprzęt użyty do nagrań – dokładny spis wykorzystywanego sprzętu do nagrań. Od recordera po nasz mikrofon czy mikrofony.
- Kierunek nagrań – jeśli korzystamy ze sprzętu kierunkowego lub zbieramy z szerokiego pola dane warto dokładnie zapisać w jakim kierunku były ustawione nasze mikrofony. Może nam w tym pomóc kompas.
- Zdjęcia okolicy – jeśli mamy ze sobą aparat lub telefon, warto zrobić zdjęcia miejsca nagrań i najbliższej okolicy. Ułatwi to przyszły powrót dokładnie w to samo miejsce nagrań.
- Dodatkowe uwagi – o nagraniu, o miejscu oraz o ciekawostkach, które udało się nam zaobserwować.
Jak nagrywać ślady akustyczne natury?
Ślad akustyczny miejsca, to dokładny zapis dźwięku otoczenia. Do nagrań nie potrzebujemy najdroższego sprzętu i wystarczy przyzwoity rejestrator z wbudowanymi mikrofonami. Możemy oczywiście pójść o krok dalej i użyć wysokiej klasy kompletu do nagrań terenowych.
Dobrze jest prowadzić nagrania w Stereo, zapisują jak największą liczbę dźwięków spotkanych w okolicy. Gdy zdecydowaliśmy się na konkretny sprzęt warto nagrać materiał nie krótszy niż 2-3 nagrania po 5 minut. Jeszcze lepiej, gdy mamy więcej czasu i nasze nagranie będzie miało 60minut (albo jeszcze dłuższe). Im dłuższy czas nagrania, tym uda się nam więcej zwierząt złapać, a nasz ślad akustyczny miejsca będzie dokładniejszy.
Przykładowe konfiguracje stereo
- A/B Stereo – tu korzystamy z dwóch mikrofonów Omni lub Kardio w ustawieniu A/B (równolegle do siebie z odstępem 20cm).
- X/Y Stereo – X/Y jest często wbudowane w przenośne rejestratory dźwięku. W tym przypadku nasze mikrofony kardoidalne, będą działać pod kontem 90°.
- ORTF Stereo – ORFT osiągnął to poprzez rozmieszczenie pary mikrofonów kardioidalnych w odległości około 18cm od siebie i pod kątem 110°.
- Mid-Side Stereo – w tym przypadku wykorzystujemy dwa mikrofony. Jeden kierunkowy shotgun oraz jeden mikrofon ósemkowy, rejestrujący pole boczne nagrania.
- Binaural Stereo – wykorzystujemy mikrofon binaturalny, przeważnie jest to głowa manekina z uszami oraz wbudowanymi mikrofonami omni. Można sobie samemu dość tanio wykonać taki mikrofon lub zakupić gotowy.
Kiedy nagrywać ślady akustyczne lokalizacji?
Na początku warto zaznaczyć, że prawdziwą wartość mają nagrania wieloletnie. Przykładowo, jeśli nagrywamy jedno miejsce, warto je odwiedzić 3-4 razy do roku w wybranych porach godzinnych. Potem cały proces powtarzamy co roku, w podobnych terminach i godzinach.
Przykładowo jeśli będziemy tworzyć nagrania w styczniu, kwietniu, lipcu i listopadzie to każdego roku powtarzamy nagrania w tych miesiącach. Wybór odpowiedniego czasu, jest również bardzo ważny. Dobrym pomysłem, może być nagrywanie miejsca ze zwierzętami aktywnymi w dzień i w nocy.
Wieloletnie nagrywanie pozwala tworzyć porównania akustyczne miejsca. W ten sposób naukowcy mogą przeanalizować wpływ efektu cieplarnianego na naturę, występujące zwierzęta, a nawet dowiedzieć się jak zmieniło się dane miejsce w ciągu czasu. Otrzymujemy kompleksową informację oraz porównanie, które dają nam możliwość analizować przyrodę.
Jak widać nagrania akustyki natury są istotne dla naukowców. Pomagają w podejmowaniu odpowiednich działań oraz pozwalają wracać do danych historycznych.
Projekt dźwiękowy na całe życie
Ekologia akustyczna jest niesamowicie ciekawą i obszerną dziedziną nauki. W Polsce jeszcze nie tak rozwiniętą jak na zachodzie, jednak z roku na rok zyskuje coraz większe grono specjalistów. Oczywiście nic nam nie stoi na przeszkodzie, abyśmy sami pomagali w badaniach ekologicznych.
Wręcz zachęcamy wszystkich do udziału w tego typu nagraniach. Jeśli wybierzemy sobie jedno ulubione miejsce np. w lesie, możemy chyba pojawić się w nim 4 razy do roku i nagrać dźwięki? To świetny sposób na spędzenie wolnego czasu, z dala od komputera czy telewizora. A co roku, nasze wypady będziemy powtarzać dokładnie w to samo miejsce.
Dokumentacja wizualna i akustyczna pozwoli nam przeanalizować jak zmienia się to miejsce z roku na rok. Po kilkunastu latach obserwacje mogą nas zaskoczyć. Czy to na lepsze, czy to na grosze tego nigdy nie wiemy.